Mbipesha dhe obeziteti përkufizohen si akumulim jonormal ose i tepruar i yndyrës që paraqet rrezik për shëndetin. Një indeks i masës trupore (BMI) mbi 25 konsiderohet mbipeshë, dhe mbi 30 është obez.
Dikur konsiderohej një problem vetëm në vendet me të ardhura të larta, mbipesha dhe obeziteti tani janë në rritje dramatike në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, veçanërisht në mjediset urbane. Shumica dërrmuese e fëmijëve mbipeshë ose obezë jetojnë në vendet në zhvillim, ku shkalla e rritjes ka qenë më shumë se 30% më e lartë se ajo e vendeve të zhvilluara.
Rreziqet që shkakton Mbipesha dhe Obeziteti
Mbipesha dhe obeziteti janë faktorët kryesorë të rrezikut
për një sërë sëmundjesh kronike, duke përfshirë sëmundjet kardiovaskulare si
sëmundjet e zemrës dhe goditjet në tru, të cilat janë shkaktarët kryesorë të
vdekjeve në mbarë botën. Të qenit mbipeshë mund të çojë gjithashtu në diabetik
dhe gjendjet e lidhura me të, duke përfshirë verbërinë, amputimin e gjymtyrëve
dhe nevojën për dializë. Mbajtja e peshës së tepërt mund të çojë në çrregullime
muskuloskeletore duke përfshirë osteoartritin. Obeziteti shoqërohet gjithashtu
me disa lloje kanceri, duke përfshirë kancerin e endometrit, gjirit, vezoreve,
prostatës, mëlçisë, fshikëzës së tëmthit, veshkave dhe zorrës së trashë.
Rreziku i këtyre sëmundjeve jo të transmetueshme rritet kur një person është
paksa mbipeshë dhe bëhet më serioz me rritjen e indeksit të masës trupore
(BMI).
Obeziteti në fëmijëri shoqërohet me një gamë të gjerë
komplikimesh serioze shëndetësore dhe një rrezik në rritje të shfaqjes së
parakohshme të sëmundjeve të lidhura me to.
Çfarë e shkakton Obezitetin?
Edhe pse ka dhe faktorë të tjerë që janë të përfshirë,
shkaku themelor i obezitetit është një çekuilibër i kalorive të konsumuara dhe
kalorive të shpenzuara. Ndërsa dietat globale kanë ndryshuar në dekadat e
fundit, ka pasur një rritje të konsumit të ushqimeve me yndyrë dhe sheqerna.
Gjithashtu ka pasur një rënie të aktivitetit fizik për shkak të ndryshimit të
natyrës së shumë llojeve të punës, më shumë akses në transport dhe rritje të
urbanizimit.
Si mund të ulet rreziku i mbipeshës dhe obezitetit?
Ulja e rrezikut të mbipeshës dhe obezitetit përfshin
zvogëlimin e numrit të kalorive të konsumuara nga yndyrnat dhe sheqernat,
rritjen e pjesës së marrjes ditore të frutave, perimeve, bishtajoreve,
drithërave dhe arrave, dhe përfshirjen në aktivitet fizik të rregullt (60
minuta në ditë për fëmijët. dhe 150 minuta në javë për të rriturit). Tek
foshnjat, studimet kanë treguar se ushqyerja ekskluzive me gji nga lindja deri
në moshën 6 muajshe redukton rrezikun që foshnjat të bëhen mbipeshë ose obezë.
Kur duhet të konsultoheni me një mjek
Nëse jeni të shqetësuar për peshën tuaj ose problemet shëndetësore të lidhura me peshën, pyesni mjekun për menaxhimin e obezitetit. Ju dhe mjeku mund të vlerësoni rreziqet tuaja shëndetësore dhe të diskutoni opsionet tuaja për humbjen e peshës kur ajo është e domosdoshme.
Rezervoni orarin tuaj me Mjekun Specialist